Rodzina, jako podstawowa komórka społeczeństwa oraz jako naturalne środowisko rozwoju powinna zaspakajać podstawowe potrzeby biologiczne i psychospołeczne wszystkich członków (w tym potrzebę bezpieczeństwa, miłości, przynależności, uznania). Natomiast, kiedy występuje w niej zjawisko przemocy, to dezorganizuje całe życie rodziny i uniemożliwia jej prawidłowe wypełnianie swoich podstawowych funkcji. Na kształtowanie się osobowości młodego człowieka ma wpływ przede wszystkim to, w jakiej rodzinie się urodzi, jakie będą w niej priorytety, style wychowania, postawy rodzicielskie. To właśnie rodzina oddziałuje na jednostkę najdłużej i pozostawia w niej najgłębsze ślady. Rodzina dostarcza pożądane społecznie wzorce zachowań; przekazuje i przyswaja wartości, normy i zasady współżycia w danym społeczeństwie; umożliwia dzieciom aktywny udział w różnego rodzaju czynnościach i obowiązkach domowych; rozwija i rozszerza kontakty międzyludzkie. Rodzina jest więc podstawowym obszarem wpływów oddziałujących na rozwój i funkcjonowanie dziecka. 

Rodzina dotknięta problemem przemocy nie spełnia powyższych funkcji.  Osoby, które przez dłuższy czas doświadczają przemocy fizycznej lub psychicznej charakteryzują się niską samooceną  wykształceniem biernych mechanizmów radzenia sobie z przemocą, wysoką zależnością emocjonalną od swoich partnerów, podwyższonym niepokojem i depresją, izolacją społeczną, mają poczucie winy za to, co dzieje się w ich związku, są podporządkowane sprawcy, odczuwają w stosunku do niego ambiwalentne poczucie lojalności, często nadużywają alkoholu, środków przeciwbólowych, leków, a nawet narkotyków, zapadają na choroby związane z przebywaniem w długotrwałym stresie. Negatywnych skutków przemocy w rodzinie doświadczają także dzieci. Istnieje ryzyko wystąpienia u nich problemów emocjonalnych i związanych z zachowaniem, takich jak odczuwanie niepokoju, depresja, samouszkodzenia, osłabienie koncentracji objawiające się, np. osiąganiem niskich wyników w szkole,  pogorszenie samopoczucia, nieposłuszeństwo,  agresja wobec otoczenia, występowanie koszmarów sennych,  moczenia nocne, pojawienie się dolegliwości fizycznych, będących skutkiem stresu psychologicznego.

Większość ujęć ukazuje przemoc, jako powtarzające się czynności godzące w różne sfery wolnościowe i zdrowotne człowieka oraz jako działanie intencjonalne oprawcy, chęć użycia siły wobec drugiej osoby tak, aby osiągnąć konkretny cel, a mianowicie wyrządzenie krzywdy i bólu. Wszystkie cele są osiągane poprzez naruszenie prawa, wolności oraz dóbr drugiego człowieka. Przemoc domowa jest problemem wieloaspektowym, stąd należy go rozpatrywać z różnych perspektyw, m.in.: społecznej, psychologicznej, prawnej, medycznej. Aby móc go dobrze poznać należy podejść do niego kompleksowo, tj. w sposób interdyscyplinarny. Przemoc domowa narusza najwrażliwsze sfery życia człowieka, wpływa na jego funkcjonowanie, procesy myślowe i emocjonalne. Trwale pozostawia zmiany. Reasumując, przemoc w rodzinie to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, które narusza jego prawa i dobra osobiste, powodując równocześnie cierpienie oraz szkody. Przemoc jest intencjonalnym i zamierzonym działaniem człowieka, mającym na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary. Charakterystycznym dla przemocy jest występowanie asymetrii sił, czyli jedna ze stron ma przewagę nad drugą.

W sytuacji podejrzenia wystąpienia przemocy w rodzinie uprawnione do tego instytucje wszczynają procedurę „Niebieskiej Karty”. Procedura ta obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych w oparciu o zasadę współpracy przez przedstawicieli jednostek pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia.